Beyin felci (serebral palsi) vucutta uzuvların hareket ve postür bozukluğuna sebep olan bir hastalıktır. Hastalığın sebebi anne karnında, doğum esnasında ya da doğum sonrası bebeklik döneminde beynin gelişimi sırasında çeşitli sebeplerden ötürü hasarlanmasıdır. Hasarın şiddetine gore hastalık hafif orta yada ağır formlarda seyredebilir. Felç kelimesindende anlaşılacağı gibi beyin vucudun belli bölgelerini hareket ettirme yeteneğini kaybeder. Bu bölgelerde beyinden normal olarak aldığı uyarılarla hareket eden kaslar kontrolün bozulmasından dolayı ya hiç kasılmazlar yada aşırı kasılarak fonksiyonlarını yerine getiremezler.En sık karşılaşılan spastik tip beyin felci bir yada daha fazla uzuvda kas kasılmaları ve eklem sertliği ile seyreder. Ağır formlarda hareket problemlerine öğrenme güçlüğü, mental sorunlar ve epilepsi eşlik edebilir Hastalığın hareket ile ilgili problemlerinin tedavisinde amaç hastaların etkilenen ekstremitelerinde maksimum fonksiyonun kazanılmasıdır.

Serebral palsi  hastalığın beyine etkilediği bölgeye göre spastik, athetoid(diskinetik), ataksik ve karışık olmak üzere 4 tipte sınıflandırılmıştır.

Spastik tip serebral palsi:

Etkilenen bireylerin yaklaşık %70’I spastik tip sınıfındadır. Etkilenen   uzuvdaki kaslar normalden daha fazla  kasılmaktadır. Kasılmanın şiddeti hastadan hastaya değişebilir. Kimi hastalarda kas hiç esnemezken kimi kaslar germe uygulanarak yumuşar ve hareket açıklığına izin verecek şekilde esner. Hasta doğum sonrası dönemde tanı aldıktan sonra yeterli fizik tedavi görmez ise zamanla kaslar iyice katılaşarak  sertleşir ve eklemlerde kapanmaya(kontraktür) sebep olur.

Spastik tip serebral palsi kendi içinde 3 sınıfa ayrılır

• Hemipleji: vucudun bir tarafında hem üst hemde alt ekstremite etkilenmiştir.
• Dipleji: her iki alt ekstremitenin etkilendiği tiptir bu hastalarda üst ekstremiteler etkilenmez yada hasar çok hafiftir.
• Kuadripleji: her iki üst ve alt ekstremitenin etkilendiği tiptir. Bu tipte üst ekstremiteler daha çok etkilenebilir.

Athetoid yada diskinetik tip serebral palsi.

Bu tip felç %20 sıklıkta görülmektedir. Bu hastaların el ve  ayaklarında  istemsiz soluncansı kasılmalar olur  .kasılmanın şiddeti çok hafif düzeyden çok şiddetli düzye kadar değişebilir.

Ataxic cerebral palsy

Hastaların %10 nundan azında görülen bu tipte  kas tonusunun fazlalığından çok azlığı görülmekte bu sebepten ötürü denge ve ince hareketleri yapmada sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.

Serebral palsi hastalarında üst ekstremite sorunları:

Özellikle serebral palsi hastalarının büyük çoğunluğunu etkileyen spastik tip üst ekstremite sorunlarınıda birlikte getirmektedir. Hafif formlarda el fonksiyonları herhangi bir müdaheleye gerek kalmadan hastaların günlük aktivitelerini yapmaları için yeterli olmakla birlikte ağır formlarda ekstremite ciddi şekilde işlevini kaybedebilir.

 En sık görülen deformiteler

• dirsekte fleksiyon kontraktürü ,

ciddi kontraktürler hastanın elini vucudundan uzaklaştırmasını engelleyerek elin fonksiyonlarını yerinegetirmesini engeller.  

• el bilekte (ulnar-fleksiyon) el bileğinin 5. Parmak tarafına doğru kıvrılması

hastaların çoğunda görülen el bilek kontraktürü hastanın elinin objeleri yakalama kabiliyetini azaltmakla birlikte işlev sırasında hasta parmaklarını göremediği için hareketin görsel koordinasyonu kaybolur

• avuç içlerinin yere bakar pozisyonda kalması.

Elin ağıza götürülmesini, cisimlerin digger ele geçirilmesini engeller

• Parmakların orta boğumlarının yukarı doğru kıvrık pozisyonda kitlenmesi( kuğu boynu deformitesi)

Kuğu boynu deformitesi sık olarak rastlanılan bir problemdir. Parmakların orta boğumlarının yukarı kıvrık pozisyonda kilitlenmesi yumruk sıkma hareketini ve cisimleri kavramayı engeller hastalar elin ilk boğum eklemlerini (MP) kullanarak cisimleri  kavramaya çalışır

• başparmağın avuç içine kıvrık pozisyonda kalması

(thumb in palm) başparmağın avuç içinde saklı kalmasına sebep olan bu patolojide başparmağın kullanılmasını kısıtlayarak nesneleri tutmayı imkansız hale getirir

• parmaklarda yumruk sıkılı pozisyonda kalmaya sebep olan kas tonusu fazlalığı

parmakları kıvrık pozisyonda kalmaya zorlayan kas tonusu fazlalığı sebebiyle oluşur

botoks enjeksiyonundan fayda görür.  

olarak sayılabilir

serebral palsili hastalardaki üst ekstremite sorunları dikkatli muayene ve iyi bir cerrahi planlama ile müdahele edildiği taktirde hastanın konforunu ciddi oranda arttırmakta ve eli daha işlevsel hale getirmektedir.